معرفی بسته بندی فلزی
صنعت بسته بندی به عنوان یکی از مهمترین و تعیین کننده ترین عوامل موثر در بازارهای جهانی و به لحاظ دارا بودن ویژگیهای خاص در زمینه های گوناگون و فراهم نمودن امکان ذخیره سازی فرآورده های کشاورزی و غذایی در مقطع زمانی خاص و در مواقع بحرانی همواره انگیزه ی لازم جهت صرف وقت و هزینه های بالا را دارد.
از آنجا که بسته بندی تکنولوژی لازم برای حفظ و نگهداری سلامت کالا در مقابل خطرات گوناگون٬ مهمتر از همه فساد٬ را دارا می باشد٬ لذا با توجه به اصول علمی و با در نظرگرفتن ویژگی های کالای مورد بسته بندی٬ باید صنعتی به کار گرفته شود که محصول بسته بندی شده پس از طی مراحل مختلف حرارتی٬ نگهداری و حمل و نقل٬ کاملاً سالم و با حفظ ارزش های غذایی خود به دست مصرف کننده برسد که در هر مورد باید بسته بندی خصوصیات خاص خود را داشته باشد٬ که در این مسیر نیاز به بسته های مقاوم و بهتر منجر به پیدایش و توسعه ظروف فلزی گردید.
در تقسیم بندی٬ بسته بندی به گواهی آمارهای موجود٬ بسته بندی فلزی را می توان یکی از مهمترین شاخه های بسته بندی تلقی کرد.
در بخشی از گزارشی که توسط انستیتو تولید کنندگان قوطی(CMI) با بررسی نقطه نظرات 1000 آمریکایی انجام شده است: %88 مردم آمریکا اذعان نموده اند که بسته بندی سنتی مورد علاقه آنها شامل به ترتیب بسته بندی فلزی٬ شیشه ای و پلاستیک است و %60 قوطی های فلزی را بر بسته بندی های جدید امروزی ترجیح داده اند. از آنجا که قوطی فلزی نسبت به سایر انواع بسته بندی امکان حفظ مواد غذایی در طولانی مدت٬ بدون کمک نگهدارنده ها را دارد٬لذا قوطی فلزی با %68 محبوبیت به عنوان شایع ترین نوع بسته بندی شناخته شده اند.
بسته بندی فلزی خوراکی ها
امروزه ظروف فلزی به عنوان بخشی از بسته بندی مواد خوراکی در اشکال مختلف با زندگی روزمره مردم عجین بوده و تمام افراد جامعه در اکثر مصارف روزانه خود با یک یا چند شکل مختلف آن روبرو می باشند.
به طور کلی و اصطلاحاً بسته بندی فلزی اشکال مختلف دارد مانند قوطی کنسرو ٬ قوطی نوشابه٬ قوطی آئروسل٬ تیوپ آلومینیومی٬ اسپری ها٬ قوطی های رنگ٬ محصولات پزشکی٬ بسته بندی مواد شیمیایی٬ قوطی های روغن های غذایی و صنعتی٬ بشکه ها٬ گالن ها و... که ,ورق های فولادی و ورقهای آلومینیومی عمده ترین مواد اولیه این صنعت می باشد.
ورقهای فولادی مصرفی در صنعت بسته بندی موادغذایی پوششی از جنس قلع با ضخامتی مشخص در هر دو طرف ورق را دارند و در سایر موارد ورقهای آلومینیومی و فولادی هر دو به منظور محافظت دیواره ظرف فلزی و محتوی آن پوششی پلیمری به نام لاک در سطوح داخلی دارند که نوع لاک وابسته به نوع محتوی ظرف بسته بندی متفاوت است.
گزارش Landell Mills اعلام می کند که 61% قوطی هلی فولادی و 6% قوطی های آلومینیومی به منظور بسته بندی مواد غذایی به کار برده می شوند و بررسی دقیق آماری نشان می دهد که سبزیجات %٬30 غذای حیوانات %٬23 غذاهای آماده %13 و ماهی %11 سهم بسته بندی فلزی را به خود اختصاص داده اند.
مزایا و معایب بسته بندی فلزی
قوطی های فلزی با وجود وسعت مصرف و گستردگی توسعه دارای مزایا و معایبی هستند.
مزایا
1- بسته بندی فلزی محیطی غیر قابل نفوذ و محافظت عالی از خواص مواد غذایی (حفظ بو٬ طعم٬ رنگ و ارزش غذایی مواد برای مدت طولانی) ایجاد می کند.
2- قابلیت نگهداری کامل مواد در حالتهای جامد٬ مایع و گازها.
3- مقاومت و استحکام بالا در برابر حرارت.
4- دوام و استحکام مکانیکی خوبی در حمل و نقل و انبارکردن.
5- قابلیت تهیه با سایز و فرم های دلخواه و متنوع.
6- ایجاد تسهیلات خاص نظیر جابه جایی در خط تولید به وسیله خاصیت مغناطیسی.
7- قابلیت بازیافت و عدم آلودگی محیط زیست را دارد.
معایب
1- حمل و نقل و انبارداری قوطی های خالی حجم زیادی اشغال می کند.
2- انبار قوطی ها بایستی عاری از بخار و رطوبت باشد.
3- ساخت قوطی فلزی نیاز به تکنولوژی ویژه و دانش فنی بالا دارد.
بازرسی ظاهری و چگونگی نگهداری بسته بندی فلزی
1- زنگ زدگی: در سطوح داخلی و خارجی قوطی باعث سوراخ شدن قوطی می شود و موجبات فساد محتوی آن را فراهم می کند٬ که به علت نگهداری طولانی مدت در مناطق مرطوب٬ سرد کردن بیش از حد قوطی ها و تعریق آنها و... می باشد.
2- تورم قوطی: گاهی منجر به انفجار قوطی می شود و در بعضی موارد باعث نشتی درزهای قوطی می شود که علت های متفاوتی دارد اما خطرناک ترین آنها فساد میکروبی آن می باشد٬ یخ زدگی محتوی آن٬ تغییرات جوی درمحل تولید و مصرف٬ واکنش های شیمیایی بین جدار قوطی و اسیدهای آلی موجود در غذا و... از دیگر دلایل آن می باشند.
3- buckling: شکل طبیعی قوطی به صورتی کج از بین رفته و امکان ایجاد نشتی در درزهای بدنه٬ سر و کف قوطی افزایش می یابد.
4- چین خوردگی: معمولاً در سر یا کف و در انتهای دو طرف دیواره ایجاد می شود که اندازه گیری آن بصری بوده و وسیله ی دقیقی به منظور اندازه گیری آن وجود ندارد٬ اما چین خوردگی نباید در حدی باشد که نشتی ایجاد کند.
5- Dreep٬ Vee٬ Lip: که به شکل انحنای عمیق٬ به شکل V و یا لب در محل اتصال سر یا کف به قوطی و در اثر نقص ماشین درب بندی ایجاد می شود که باعث نشتی می شود.
6- تورفتگی بدنه: اگر شیبی در درز بدنه حاصل شود٬ موجب باز شدن درز و نفوذ عوامل فساد به داخل قوطی می گردد که با پارگی در ناحیه ی برچسب یا Leible دیده می شود.
7- دوایر متحدالمرکز: که در سر و کف قوطی و گاهاً در دیواره ها که حالت ارتجاعی به قوطی داده و باعث افزایش استحکام قوطی می شود.
8- نشانه گذاری کف قوطی: توسط سازنده ی قوطی انجام می شود ودر ان نوع لاک توسط سازنده قوطی مشخص شده و باید هماهنگ با غذای محتوی آن باشد.
نوع لاک A: مقاوم در محیطهای اسیدی(مرکبات گوجه فرنگی آلوقرمز توت فرنگی و...)
نوع لاک B: مقاوم در محیطهای غیراسیدی و غیرخورنده(پنیر و...)
نوع لاک C: مقاوم در محیطهای گوگردی(مانند گوشت٬ ماهی٬ لوبیا٬ نخود سبز و ...
28 اسفند 1396 | 3265 بازدید | نمایش نسخه چاپی